Jeśli ktokolwiek jeszcze sądzi, że design ogranicza się do projektowania ładnych kanap i drogich wazonów, będzie zaskoczony. „Kryzysowe projektowanie” — pod tym hasłem projektanci i drukarze z naszego Wydziału włączyli się w akcje tworzenia i produkowania sprzętów chroniących zdrowie medyków. Cały świat w obliczu pandemii musiał się zmierzyć z problemem braku wystarczającej ilości środków ochrony indywidualnej dla ludzi, którzy mają bezpośredni kontakt z osobami zakażonymi. W specjalnie otwartym na potrzeby tej inicjatywy budynku Wydziału na ulicy Myśliwieckiej powstwały projekty adapterów do różnych masek, na co dzień użytkowanych przy lakierowaniu lub remontach oraz przyłbice dla medyków z całego kraju. Wszystko to we współpracy z medykami, drukarzami 3D i instytucjami gwarantującymi bezpieczeństwo, jednocześnie szybko, spontanicznie i z wykorzystaniem ogólnodostępnych narzędzi. Jest to projektowanie społeczne, wyróżnik naszego Wydziału, w najlepszym i najpotrzebniejszym wydaniu.

Zaczęło się od inicjatywy studentki, Zofii Kozłowskiej, która zwróciła się do kadry i władz ASP z pytaniem o możliwość włączenia się w akcję #DrukarzeDlaSzpitali, w ramach której osoby posiadające drukarki 3D produkują sprzęt ochrony osobistej dla medyków. „Mój tata jest lekarzem, więc obserwuję jego codzienne zmagania w szpitalu — opowiada studentka — Opowiedział mi o brakach w zaopatrzeniu. Czytając o tym więcej, zauważyłam artykuły o przyłbicach wydrukowanych metodą druku 3D. Jako studentka Wydziału Wzornictwa wpadłam na pomysł, jak możemy pomóc nie tylko mojemu tacie, ale także wielu szpitalom i lekarzom”. W wyniku współpracy pomiędzy Wydziałem Wzornictwa i Wydziałem Samochodów i Maszyn Roboczych Politechniki Warszawskiej powstawały elementy osłon dla personelu medycznego oraz specjalne zawory pozwalające dostosować maski do nurkowania na potrzeby służby zdrowia.

Zaraz potem wiadomość do kolegów z Wydziału Wzornictwa wysłał Jakub Omalecki, stolarz pracujący na naszym Wydziale i jednocześnie ratownik medyczny warszawskiego pogotowia. Tym razem wyzwaniem stał się nie tylko sam druk na podstawie ogólnodostępnego projektu, lecz opracowanie oryginalnych projektów do jak największej liczby masek, do których dostęp może mieć każdy medyk w całym kraju. To właśnie w takich momentach najbardziej przydają się umiejętności projektowe pozwalające na namierzenie problemu i zaproponowanie optymalnego rozwiązania na bazie dostępnej technologii. Aby uprościć komunikację powstała specjalna aplikacja. Niekomercyjna, pozostająca w wolnym dostępie aplikacja print4medic.pl to platforma łącząca medyka z drukarzem 3D. Designer zamieszcza w niej projekt adaptera służącego do przystosowania ogólnodostępnej maski do podpięcia filtru dostępnego w jednostkach medycznych. Następnie medyk z dowolnego miasta wybiera projekt przejściówki i kontaktuje się z drukarzem, który wykonuje dla niego wskazany element. Pracownicy naszego Wydziału: Paweł Jasiewicz, Daniel Zieliński, Bartłomiej Mejor i Dominik Głąb opracowali adaptery do różnego typu masek (Climax, Drager, Honeywall, Pegaz, APP), by następnie wydrukować prototypy, które zostały przetestowane na szczelność w Centralnym Instytucie Ochrony Pracy. Testy zakończyły się sukcesem. Projekty zostały opublikowane w aplikacji print4medic.pl stworzonej przez Michała Jakubowskiego z Akademii Leona Koźmińskiego. W akcję projektowania przejściówek włączyły się także inne osoby z całej Polski.

Jakub Omalecki opowiada: „Będąc na dyżurze zobaczyłem w internecie zdjęcie ratownika w masce z wetkniętymi filtrami od respiratora. Odszukałem go. Ten kreatywny medyk to Łukasz Jackowiak, pielęgniarz oddziałowy SOR Szpitala Wolskiego w Warszawie, który razem z drukarzem 3D zajmującym się na co dzień drukiem z czekolady, Przemysławem Stachurą, wymyślił ten sposób zabezpieczania się przed zakażeniem SARS-CoV-2”. Brak dostępności certyfikowanych masek medycznych z odpowiednimi filtrami stał się głównym problemem personelu medycznego w całym kraju. Jak się okazuje, alternatywą może stać się odpowiednio zaadaptowana maska wielorazowa używana do ochrony dróg oddechowych przy pracach remontowo-lakierniczych. „Chciałem, aby każdy medyk w kraju, który ma dostęp do tego typu drukarki, kupując taką maskę, mógł sam zadbać o siebie — kontynuuje Omalecki — Razem z pomysłodawcami chcieliśmy aby ten projekt opierał się na idei open source. Stwierdziliśmy, że jeżeli namówimy więcej osób do współpracy, każdy medyk w potrzebie będzie mógł kupić jakąkolwiek maskę danej firmy i zaadaptować ją na potrzeby ochrony osobistej”. Do pomysłodawców zaczęli zgłaszać się chętni do pomocy drukarze 3D, lecz brakowało gotowych projektów adapterów. Aby ułatwić kontakt między drukarzami, medykami a projektantami powstała aplikacja print4medic.pl. Kiedy dyrektor Wojewódzkiego Pogotowia Ratunkowego zdecydował o zakupie podobnych masek wielokrotnego użytku dla każdego ratownika w karetce, Omalecki odezwał się do projektantów z Wydziału Wzornictwa ASP w Warszawie z prośbą o pomoc. Ci natychmiast zaczęli prace nad nowymi adapterami. Omalecki opowiada: „Kolejnym problemem była technologia druku, która miała duży wpływ na szczelność układu. Mimo podawanych parametrów druku wysokiej klasy, nie byliśmy pewni szczelności, potrzebowaliśmy więc pomocy Romana Grygoruka, specjalisty z Pracowni Technik Projektowania i Wytwarzania Implantów Centrum Badań Przedklinicznych i Technologii przy Wydziale Inżynierii Produkcyjnej Politechniki Warszawskiej. Jednocześnie naszą inicjatywę wspierali naukowcy z Towarzystwa Medycyny Stanów Nagłych i Katastrof w Łodzi, gdzie opiniowane były nasze rozwiązania. Doszliśmy do wniosku, że jedyną instytucją która rozwieje nasze wątpliwości co do szczelności jest Centralny Instytut Ochrony Pracy, do którego o pomoc zwróciły się obie uczelnie”.

Projektant z naszego Wydziału Paweł Jasiewicz podsumowuje: „Okazuje się, że jako projektanci mamy wiele praktycznych umiejętności, które mogą być wykorzystane przy zwalczaniu pandemii. Wprowadzamy ład w panujący chaos spontanicznych projektów. Umiemy przygotować je tak, by były funkcjonalne, bezpieczne i zrozumiałe”. Ta ostatnia zaleta sprawdza się także przy przygotowywaniu instrukcji — komunikacja wizualna to także jeden z obszarów, w którym specjalizuje się Wydział Wzornictwa. Wykładowczyni Wydziału, Zuzanna Łąpieś we współpracy z pogotowiem ratunkowym w Elblągu stworzyła przejrzystą instrukcję samodzielnego skonstruowania prostej maski ochronnej typu „piekarczyk” według projektu Marcina Kamińskiego, a także instrukcje na potrzeby aplikacji print4medic.pl: instrukcję zakładania półmaski lub maski całotwarzowej z filtrami DAR z drukowanymi adapterami oraz instrukcję użytkowania maski MDM v.1 z przejściówką do filtrów DAR.

Wydział Wzornictwa włączył się także w międzyuczelnianą inicjatywę, w ramach której został opracowany prototyp hełmu do wentylacji nieinwazyjnej u pacjentów z niewydolnością oddechową w przebiegu COVID-19 oraz innych chorób. Pomysłodawcą i koordynatorem przedsięwzięcia jest anestezjolog Łukasz Wróblewski z Centralnego Szpitala Klinicznego Uniwersyteckiego Centrum Klinicznego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, a w opracowywanie rozwiązania zaangażowały się zespołyhttps://www.youtube.com/watch?time_continue=3&v=2FSp2TWK_MY&feature=emb_logo z Wojskowej Akademii Technicznej, Politechniki Warszawskiej oraz naszego Wydziału. Projektanci z Wydziału Wzornictwa są współodpowiedzialni za dobór materiałów do wykonania hełmu oraz opracowanie rozwiązań umożliwiających szybki dostęp do pacjenta w nagłych sytuacjach. Z ramienia naszego Wydziału pracami kierował Przemysław Siemiński.

Polecamy także krótki film prezentujący działania Polaków na rzecz medyczek i medyków podczas pandemii COVID-19, w którym pojawia się nasz Wydział realizujący akcję "Kryzysowe Projektowanie":

https://www.youtube.com/watch?time_continue=3&v=2FSp2TWK_MY&feature=emb_logo

Produkcję zrealizował zespół: operatorzy – Marcin Szałański,Maciej Wodyk, Maciej Kukulski, Krzysztof Pudzianowski, Przemysław Sroka; zdjęcia lotnicze – Marek Pomianowski, reżyser – Bartosz Łabędzki, montaż  – Magda Krawczyk, kierownik produkcji – Kama Oleksiak, producent – Marcin Wilczek.

Foto: Agata Grzybowska / RATS Agency